TƯ VẤN CHI TIẾT: QUY TRÌNH THÀNH LẬP DOANH NGHIỆP XÃ HỘI

Quy trình thành lập doanh nghiệp xã hội yêu cầu tuân thủ các quy định pháp lý và đáp ứng tiêu chí hoạt động vì cộng đồng. Doanh nghiệp cần xác định mô hình phù hợp, đăng ký pháp nhân và hoàn tất thủ tục cần thiết khác. Hãy cùng Apolo tìm hiểu ngay tại bài viết dưới đây chi tiết các bước thành lập nhằm giúp đảm bảo hoạt động bền vững cho doanh nghiệp.

1. Doanh nghiệp xã hội là gì?

Doanh nghiệp xã hội là loại hình doanh nghiệp đặc biệt được thành lập nhằm giải quyết các vấn đề xã hội, môi trường vì lợi ích cộng đồng. Theo Khoản 1 Điều 10 Luật Doanh nghiệp 2020, một doanh nghiệp được công nhận là doanh nghiệp xã hội khi đáp ứng các điều kiện sau đây:

• Được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật;
• Hoạt động với mục tiêu tạo ra giá trị xã hội, thay vì chỉ tập trung vào lợi nhuận;
• Cam kết sử dụng tối thiểu 51% lợi nhuận sau thuế để tái đầu tư, đảm bảo thực hiện sứ mệnh đã đặt ra.

Khác với doanh nghiệp thông thường, doanh nghiệp xã hội không chỉ vận hành theo mô hình kinh doanh mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển cộng đồng. Phần lớn lợi nhuận thu về được dùng để duy trì và mở rộng các hoạt động xã hội, thay vì phân chia cho cổ đông hay chủ sở hữu. Nhờ đó, loại hình này trở thành cầu nối giữa kinh doanh và trách nhiệm xã hội, tạo ra tác động tích cực lâu dài.

Doanh nghiệp xã hội là mô hình kinh doanh vì lợi ích cộng đồng

2. Điều kiện thành lập doanh nghiệp xã hội

Để thành lập doanh nghiệp xã hội, cần tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành về đăng ký và hoạt động doanh nghiệp. Dưới đây là những văn bản pháp lý quan trọng:

• Luật Doanh nghiệp 2020;
• Luật Đầu tư 2020;
• Nghị định 01/2021 NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp;
• Nghị định 47/2021/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Doanh nghiệp;
• Thông tư số 20/2015/TT-BKHĐT hướng dẫn về đăng ký doanh nghiệp;
• Thông tư số 04/2016 quy định biểu mẫu văn bản sử dụng trong đăng ký doanh nghiệp xã hội

2.1. Điều kiện về tên doanh nghiệp xã hội

Tên doanh nghiệp xã hội cần tuân thủ quy định pháp luật để đảm bảo tính hợp lệ và dễ nhận diện, cụ thể:

• Bao gồm hai thành phần: Loại hình doanh nghiệp + tên riêng;
• Loại hình có thể là công ty cổ phần, công ty TNHH, công ty hợp danh hoặc doanh nghiệp tư nhân;
• Được phép thêm cụm từ “xã hội” vào tên riêng, ví dụ: Công ty TNHH Doanh nghiệp Xã hội Phát Triển Bền Vững.
• Không được trùng hoặc gây nhầm lẫn với doanh nghiệp đã đăng ký trên toàn quốc.

Tên doanh nghiệp xã hội phải hợp pháp, dễ nhận diện và không trùng lặp

2.2. Điều kiện về trụ sở chính

Trụ sở chính của doanh nghiệp xã hội phải nằm trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam và có địa chỉ chi tiết, bao gồm số nhà, đường phố, thôn, xã, quận, huyện, tỉnh hoặc thành phố trực thuộc trung ương. Ngoài ra, doanh nghiệp không được đặt trụ sở tại căn hộ chung cư (trừ trường hợp chung cư có chức năng thương mại) hoặc nhà tập thể nhằm đảm bảo tính hợp pháp theo quy định hiện hành.

2.3. Điều kiện về chủ thể thành lập doanh nghiệp

Chủ thể muốn thành lập doanh nghiệp xã hội cần đáp ứng các tiêu chí dưới đây theo quy định pháp luật:

• Tổ chức phải có tư cách pháp nhân theo quy định hiện hành;
• Cá nhân thành lập doanh nghiệp phải từ đủ 18 tuổi, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.
• Không thuộc diện bị cấm đảm nhiệm chức vụ quản lý hoặc thành lập doanh nghiệp theo pháp luật.

Chủ thể thành lập doanh nghiệp xã hội phải có tư cách pháp nhân, đủ 18 tuổi và không bị cấm theo luật

2.4. Điều kiện về vốn điều lệ

Hiện nay, pháp luật không đưa ra yêu cầu cụ thể về mức vốn điều lệ tối thiểu hay tối đa khi thành lập doanh nghiệp xã hội, trừ một số ngành nghề có quy định riêng. Vì vậy chủ doanh nghiệp có thể xác định mức vốn phù hợp với lĩnh vực hoạt động và năng lực tài chính của mình. Tuy nhiên quý khách cần đảm bảo góp đầy đủ số vốn đã cam kết trong vòng 90 ngày kể từ khi nhận được giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.

Doanh nghiệp xã hội không bị giới hạn vốn điều lệ, nhưng phải góp đủ trong 90 ngày sau đăng ký

3. Thủ tục thành lập doanh nghiệp xã hội

Khi đăng ký thành lập doanh nghiệp xã hội, doanh nghiệp có thể tự tiến hành thủ tục hoặc nhờ sự hỗ trợ từ các đơn vị tư vấn pháp lý.

Nếu doanh nghiệp tự thực hiện thì cần tuân thủ chặt chẽ các quy định để tránh sai sót hồ sơ, kéo dài thời gian xử lý hoặc vi phạm hành chính. Việc chưa hoàn tất đầy đủ thủ tục pháp lý có thể gây cản trở trong hoạt động kinh doanh, đặc biệt là khi phát hành hóa đơn VAT hoặc ký kết hợp đồng với đối tác.

Bước 1: Soạn thảo & Chuẩn bị hồ sơ thành lập doanh nghiệp xã hội

Bao gồm:

1. Giấy đề nghị đăng ký thành lập doanh nghiệp xã hội;
2. Điều lệ Công ty;
3. CCCD/Căn cước/Hộ chiếu (bản sao có chứng thực) của người đại diện theo pháp luật, chủ sở hữu (đối với loại hình công ty TNHH 1 thành viên), chủ doanh nghiệp tư nhân (đối với loại hình doanh nghiệp tư nhân), các thành viên góp vốn, cổ đông (đối với loại hình công ty TNHH 2 thành viên trở lên, công ty cổ phần);
4. Danh sách thành viên/cổ đông (Áp dụng trong trường hợp thành lập Công ty TNHH 2 thành viên trở lên/Cổ phần);
5. Văn bản ủy quyền cho người nộp hồ sơ, nếu người nộp hồ sơ không phải là đại diện pháp luật công ty.

Chuẩn bị hồ sơ thành lập doanh nghiệp xã hội

Bước 2: Nộp hồ sơ và nhận giấy phép kinh doanh

Doanh nghiệp nộp hồ sơ đăng ký kinh doanh trực tuyến tại Cổng thông tin Quốc gia về đăng ký doanh nghiệp tại địa chỉ https://dangkykinhdoanh.gov.vn. Trong vòng 3 – 5 ngày làm việc, Sở Tài Chính sẽ tiếp nhận hồ sơ và xử lý:

• Nếu hồ sơ hợp lệ, Sở Tài Chính sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
• Nếu hồ sơ chưa đạt yêu cầu, Sở Tài Chính sẽ gửi thông báo yêu cầu chỉnh sửa, bổ sung để hoàn thiện thủ tục.

Bước 3: Hoàn thành nghĩa vụ thuế

Bao gồm:

• Nộp hồ sơ kê khai thuế ban đầu và tờ khai thuế môn bài.
• Treo bảng hiệu công ty để thuế đi kiểm tra và duyệt cho xuất hóa đơn VAT.
• Mua thiết bị chữ ký số để khai thuế, đóng thuế, xuất hóa đơn, kê khai BHXH, Hải quan,…..
• Mua gói hóa đơn điện tử về phát hành, nếu có nhu cầu xuất hóa đơn VAT.
• Mở tài khoản ngân hàng đứng tên công ty và đăng ký tài khoản lên thuế.

Hoàn thành nghĩa vụ thuế giúp công ty sớm đi vào hoạt động

Bước 4: Xác định người hỗ trợ kế toán thuế cho công ty

Công ty có hoạt động hay chưa thì vẫn phải có kế toán để hỗ trợ khai báo thuế định kỳ:

• Công ty tự làm kế toán thuế.
• Công ty thuê nhân viên kế toán nội bộ về làm việc, trả lương thưởng bảo hiểm xã hội, phúc lợi mỗi tháng.
• Công ty thuê Kế toán dịch vụ, trả phí mỗi tháng chỉ bằng 1/10 so với việc thuê kế toán nội bộ.

4. Kinh nghiệm thành lập doanh nghiệp xã hội

Để xây dựng một doanh nghiệp xã hội thành công, doanh nghiệp cần xác định rõ sứ mệnh, nắm vững quy định pháp lý, xây dựng chiến lược kinh doanh bền vững,… Dưới đây là một số kinh nghiệm quan trọng khi thành lập quý khách hàng có thể tham khảo:

4.1. Xác định rõ sứ mệnh và mô hình hoạt động

Doanh nghiệp xã hội không chỉ hướng đến lợi nhuận mà còn theo đuổi mục tiêu cải thiện xã hội hoặc bảo vệ môi trường. Trước khi thành lập, cần xác định rõ sứ mệnh dài hạn để xây dựng chiến lược phù hợp. Doanh nghiệp có thể lựa chọn mô hình phi lợi nhuận, có lợi nhuận nhưng tái đầu tư, hoặc kết hợp cả hai nhằm đảm bảo phát triển bền vững.

Xác định sứ mệnh rõ ràng giúp doanh nghiệp xã hội phát triển bền vững và hiệu quả

4.2. Nghiên cứu quy định pháp lý về doanh nghiệp xã hội

Theo Luật Doanh nghiệp Việt Nam, doanh nghiệp xã hội phải dành tối thiểu 51% lợi nhuận để tái đầu tư vào các mục tiêu xã hội. Vì vậy, trước khi đăng ký, cần tìm hiểu kỹ các thủ tục pháp lý, điều kiện thành lập và chính sách ưu đãi. Việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, bao gồm điều lệ công ty, giấy chứng nhận đăng ký doanh và cam kết việc làm đối với xã hội, giúp doanh nghiệp hoạt động hợp pháp.

4.3. Xây dựng kế hoạch kinh doanh bền vững

Kế hoạch kinh doanh chặt chẽ giúp doanh nghiệp xã hội duy trì hoạt động lâu dài. Trước tiên, cần xác định nguồn vốn ban đầu, lập kế hoạch tài chính và chiến lược huy động vốn trong tương lai. Ngoài ra, việc xác định khách hàng mục tiêu, tìm kiếm đối tác phù hợp và tham gia các chương trình xã hội cũng góp phần gia tăng giá trị doanh nghiệp. Mô hình kinh doanh phải cân bằng giữa lợi nhuận và trách nhiệm xã hội để đảm bảo phát triển bền vững.

Kế hoạch kinh doanh vững chắc giúp doanh nghiệp xã hội cân bằng lợi nhuận và trách nhiệm xã hội

4.4. Huy động vốn và tìm kiếm nguồn tài trợ

Doanh nghiệp xã hội có thể huy động vốn thông qua nhiều kênh như tài trợ từ tổ chức phi chính phủ, quỹ đầu tư tác động hoặc chính sách hỗ trợ từ nhà nước. Ngoài ra, gọi vốn cộng đồng (crowdfunding) hoặc hợp tác với các doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội cũng là giải pháp hiệu quả. Lưu ý để thu hút nhà đầu tư và duy trì sự tin tưởng của cộng đồng, doanh nghiệp cần đảm bảo tính minh bạch trong quản lý tài chính.

4.5. Xây dựng đội ngũ nhân sự phù hợp, tâm huyết với hoạt động xã hội

Nhân sự là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp xã hội phát triển bền vững. Doanh nghiệp nên ưu tiên tuyển dụng những cá nhân có chung sứ mệnh, đam mê với hoạt động xã hội. Đồng thời, thường xuyên tổ chức các chương trình đào tạo để nâng cao kỹ năng quản lý, kinh doanh và thực hiện mục tiêu xã hội. Bên cạnh đó, môi trường làm việc gắn kết cùng chính sách đãi ngộ hợp lý sẽ giúp giữ chân nhân tài và cùng và cống hiến lâu dài cho công ty.

Đội ngũ nhân sự tâm huyết là nền tảng quan trọng của doanh nghiệp xã hội

4.6. Thiết lập mạng lưới quan hệ và đối tác với tổ chức xã hội, quỹ từ thiện

Để phát triển doanh nghiệp xã hội, việc kết nối với các tổ chức xã hội, quỹ từ thiện và các doanh nghiệp bền vững là rất quan trọng, giúp mở ra cơ hội hợp tác và nhiều mối quan hệ. Tham gia các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp xã hội sẽ giúp doanh nghiệp củng cố được vị thế và xây dựng được thương hiệu thông qua các hoạt động cộng đồng, chiến dịch truyền thông.

4.7. Quản lý tài chính minh bạch và hiệu quả

Quản lý tài chính minh bạch là yếu tố không thể thiếu để đảm bảo sự bền vững của doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xã hội. Doanh nghiệp cần thiết lập hệ thống kế toán rõ ràng giúp theo dõi dòng tiền và đảm bảo báo cáo tài chính được thực hiện đúng quy định. Đồng thời, việc cân đối chi phí hoạt động và lợi nhuận là cần thiết để duy trì hoạt động lâu dài.

Quản lý tài chính minh bạch để duy trì hoạt động bền vững và tạo uy tín

Quy trình thành lập doanh nghiệp xã hội yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng và hiểu biết chuyên sâu về các bước nhằm đảm bảo tuân theo các thủ tục pháp lý cần thiết. Để đảm bảo mọi thủ tục được thực hiện đúng quy định, hãy liên hệ với Apolo để nhận tư vấn chi tiết và giải đáp ngay hôm nay. 

CÔNG TY TNHH TƯ VẤN DOANH NGHIỆP APOLO

• Địa chỉ: Lầu 1, số 456 Xô Viết Nghệ Tĩnh, Phường 25, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
• Email: phaplyapolo@gmail.com
• Điện thoại: 02835355905
• Hotline/Zalo: 0938 249 246